Elk jaar organiseert de Bètapartners een conferentie voor docenten, TOA’s en schoolleiders in haar netwerk. Hierbij zijn tevens medewerkers van andere aangesloten instellingen en bedrijven aanwezig.
Bètapartnersconferentie 2015
2015
De keynote werd verzorgd door Maarten Kleinhans, rivieronderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Hij ging in op het belang van vragen stellen voor jong en oud bij het opdoen van nieuwe kennis en vaardigheden. Zijn presentatie en enkele handige links zijn hier beschikbaar.
Keynote Bètapartnersconferentie 2015
Vragenderwijs: het spel van water en zand in rivieren en delta’s
Wetenschapper in de klas
Wetenschappelijk onderzoek en technologie vertalen naar onderzoekend en ontwerpend leren in het basisonderwijs
T. van Wessel, M.G. Kleinhans, H. van Keulen en A. Baar, 2014
“Wetenschap en technologie (W&T) zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Ze zijn de basis van veel alledaagse zaken (smartphones, outdoor-kleding etc.) en dragen bijvoorbeeld bij aan het ontwikkelen van veilige voeding en het verbeteren van de gezondheidszorg. We gaan er bijna vanzelfsprekend van uit dat wetenschap en technologie in de toekomst ook aanwezig zijn om onze wereld te blijven ontwikkelen. De kinderen van nu zijn de wetenschappers van de toekomst en dit betekent dat ze later als volwassene onderzoekend in de wereld moeten staan, dat wil zeggen: nieuwsgierig, kritisch, vragend en betrokken.”
Wetenschap op school
Op zijn website heeft Maarten nog veel meer leuke, handige en inspirerende links die interessant zijn voor gebruik op school. Ook is zijn inaugurele rede beschikbaar, waarin hij het heeft over de link tussen wetenschap en onderwijs.
Onderzoek
Maarten’s onderzoek richt zich op rivieren en delta’s op Aarde en Mars. De leidende vraag is hoe de diverse patronen van rivieren en delta’s ontstaan en veranderen uit de onderliggende processen van stroming, getij en golven, sedimenttransport, afkalvende oevers, interactie met vegetatie en riviersplitsingen. Hij gebruikt daarbij een combinatie van veldonderzoek, satellietbeelden, computermodellen en laboratoriumexperimenten in zandbakken, medische MRI en een vliegtuig. Daarnaast werkt hij aan filosofie van aardwetenschappen.
Ronde 1
The magic of getting ideas
Jeroen de Ruijter en René de Ruijter – Hatrabbits
Wat is creativiteit? Hoe kun je binnen enkele minuten tientallen ideeën bedenken en wat moet je doen als je echt geen idee hebt? Tijdens ‘The Magic of Getting Ideas’ leggen de gebroeders De Ruijter uit hoe je uit je vaste denkpatronen kunt treden, hoe je snel tot originele ideeën komt en waarom brainstormen slecht is voor de creativiteit.
In een interactieve sessie gaan we aan de slag met verschillende denktechnieken. Ervaar hoe eenvoudig het kan zijn om verrassende ideeën te bedenken en sta voortaan bij leerlingen en collega’s bekend als een creatief genie. Na de sessie is elke deelnemer in staat om vernieuwende ideeën te genereren voor iedere uitdaging.
E-klassen in Wikiwijs
Linda le Grand – Kennisnet
Digitaal onderwijs staat in Nederland nog in de kinderschoenen. Binnen het Experiment E-klas & PAL-student is een extra experimenteerjaar (2014) ingelast om met elkaar uit te vinden wat het beste werkt. Daarom is samen met Kennisnet de voorbereiding getroffen om ontwikkelde e-modules (1200 slu!) na 2014 voor alle scholen beschikbaar te maken in Wikiwijs. Linda le Grand van Kennisnet laat zien hoe in Wikiwijs gebruik gemaakt kan worden van dit digitale lesmateriaal. De modulaire opzet maakt aanpassen en arrangeren van lesstof goed mogelijk.
De omzetting naar Wikiwijs maakt de E-klassen toegankelijk voor alle scholen in Nederland. Het materiaal is ook te gebruiken op iPads en smartphones.
Bestraling met protonen
Jelle Scheurleer – Hogeschool Inholland
Protonentherapie is zeer actueel binnen het vakgebied radiotherapie. Deze workshop gunt een blik in de uitdagingen waar het vakgebied radiotherapie voor staat en in welke situaties protonentherapie hier een meerwaarde zou kunnen zijn.
Bij de behandeling van oncologische aandoeningen wordt voor een aantal doelgebieden veel gebruik gemaakt van radiotherapie: het behandelen van patiënten met kanker met behulp van ioniserende straling. Het overgrote deel van deze behandeling vindt plaats met fotonen, opgewekt in een lineaire versneller. Binnen de opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken worden studenten getraind in het vervaardigen van bestralingsplannen.
In deze workshop zal interactief een bestralingsplan vervaardigd worden. Zodoende kan je ervaren wat de uitdagingen zijn in het vervaardigen van een bestralingsplan.
Een bestralingstechniek die op het moment erg in de belangstelling staat is de behandeling met behulp van protonen. In het tweede deel van de workshop zal een introductie gegeven worden van protonentherapie en geschetst worden wat met protonentherapie wel mogelijk is en niet met fotonentherapie.
- Presentatie (nog) niet beschikbaar
Motivatie binnenstebuiten
Youngworks
De ene jongere lijkt niets te willen, de ander wil schijnbaar van alles tegelijk en heeft moeite met kiezen. Het valt soms niet mee om jongeren te motiveren, laat staan voor iets waarvan ze het nut nog niet kunnen overzien. Tijdens de adolescentie, tussen hun 10e en 25e, komen jongeren er geleidelijk achter wat goed bij hen past. In onze inspiratieworkshop over het motiveren van jongeren richten we ons op de werking van motivatie en de invloed die je daarop kunt hebben. De kunst is om jongeren op zo’n manier te begeleiden en te inspireren dat ze uit zichzelf in beweging komen. Aan de hand van de basisprincipes van motivatie en herkenbare voorbeelden laten we zien hoe dit werkt.
Jongens en meisjes: gelijkheid en verschil in het onderwijs
Jens van Tricht – eMANcipator
Jens van Tricht is oprichter en directeur van eMANcipator, de Nederlandse organisatie voor mannenemancipatie. Jens ontwikkelde methodieken voor het werken met jongens in het onderwijs en met vaders en zonen in onderwijs en de hulpverlening. Daarnaast was hij ontwikkelaar en coördinator van de UvA-/HvA-collegereeks ‘Jongens, wat is er aan de hand?’.
In deze interactieve workshop verkennen we hoe onze kennis en opvattingen over jongens en meisjes van invloed zijn op de manier waarop we onderwijs invullen. We onderzoeken op welke manieren we jongens en meisjes als gelijk of juist verschillend moeten behandelen om hen te ondersteunen in het ontwikkelen van hun talenten.
Neem een kijkje bij de masterclass van Shell
André van Aperen – Shell Nederland
Wat was het succes van de masterclass van Shell? Docenten én medewerkers van Shell zijn laaiend enthousiast. Er werd gesproken over aardwetenschappen en boortechnologie, waarbij een aantal fascinerende onderwerpen op het gebied van Exploratie & Productie in de olie-industrie passeerde. Het doel van deze masterclasses was om docenten te laten zien hoe bètavakken worden ingezet in de industrie en hoe ze samengebracht worden in innovatie en toegepaste technologie bij Shell Exploratie & Productie. Henk Jaap Kloosterman van Shell licht een tipje van de sluier op over deze bijzondere masterclass.
- Deze presentatie is (nog) niet beschikbaar
Maak je eigen Energietoekomst!
Susana Kind – Quintel
De maatschappij staat voor de uitdaging om onze energietoekomst duurzaam in te richten. Deze uitdaging kunnen we het beste aangaan als er toegang is tot feitelijke en neutrale informatie. Die kennis is voor de nieuwe generatie essentieel.
Quintel begon zeven jaar geleden met haar Energietransitiemodel (ETM) aan de maatschappelijke missie om het debat over energie naar een feitelijker niveau te tillen. Daarvoor heeft Quintel bij dit online en open source model ook gratis onderwijsmateriaal laten ontwikkelen. Met het ETM en bijbehorend onderwijsmateriaal worden scholieren en studenten op een interactieve en onderzoekende manier uitgedaagd om over de energietoekomst na te denken.
Tijdens deze interactieve workshop word je ook uitgedaagd. De workshop geeft meer inzicht in de complexiteit van het energiesysteem. Tegelijkertijd leer je de vele mogelijkheden van het ETM die je (in het onderwijs) kan gebruiken.
Iets willen en iets kunnen, talentontwikkeling op het HWC
Harold Tennekes – Hermann Wesselink College
Net als op andere scholen wil het HWC graag een rol spelen bij het ontwikkelen van talenten bij leerlingen en medewerkers. We hebben, samen met onder andere Luusi Hendriks, nagedacht over de manier waarop wij dat op een goede manier kunnen doen. Voor leerlingen van het VWO, maar ook van het HAVO en het VWO. We stellen ons zelf vragen als: Wat is talent eigenlijk? Wat is er nodig om talenten te vinden? Hoe motiveren we leerlingen om hun talenten te ontwikkelen? Wij kiezen ervoor om talentontwikkeling te verbinden met twee uitgangspunten: groei mindset en regieversterkend handelen.
In de workshop willen we laten zien wat we daaronder verstaan en hoe we in de lespraktijk van alle dag vormgeven aan deze uitgangspunten. Ons mentoraat speelt daarbij een cruciale rol. Leerlingen hebben daarin op het HWC een zeer actieve rol. Ook willen we van gedachten wisselen over de mogelijkheden die er zijn om de autonome motivatie van leerlingen te vergroten. Kan de wereld buiten onze school daarin een actieve rol spelen?
Kan bijvoorbeeld een samenwerking met sportverenigingen daarvoor een goede manier zijn? Of met bedrijven? Of met het hoger onderwijs? Kan dat contact leerlingen stimuleren om méér te willen leren (dan strikt noodzakelijk is)? Want iets willen is de belangrijkste voorwaarde om iets te kunnen.
Een taalkrachtige hbo-opleiding Informatica
Willem Wenink en Martin ’t Hart – Hogeschool Inholland
Al is taal waarschijnlijk niet het eerste waar je aan denkt bij een technische opleiding, aandacht voor de taalvaardigheid van studenten is in het hedendaagse hbo niet weg te denken. Niet alleen speelt taal een belangrijke rol bij allerlei studie- en beroepstaken, ook hangt de academische taalverwerving nauw samen met de ontwikkeling van het denkniveau en de studievaardigheden, en wordt zo de kans op studiesucces vergroot.
Bij de opleiding Informatica aan Hogeschool Inholland Haarlem zijn initiatieven in gang gezet om een in het curriculum geïntegreerde taalleerlijn op te zetten. In deze workshop schetsen Willem Wenink (programmacoördinator) en Martin ’t Hart (docent taalvaardigheid) een beeld van hoe zo’n taalkrachtige hbo-opleiding er in de praktijk uitziet en hoezeer vakdocenten hierbij de doorslag geven. Voor de deelnemers aan de workshop is een actieve rol weggelegd: we gaan feedback geven op teksten van studenten en ons hoofd buigen over interactie in de les. De workshop is vooral bedoeld om docenten in exacte vakken te stimuleren bewust met taal om te gaan om zodoende het vak waar zij zo van houden optimaal over te brengen.
Ronde 2
The Magic Of Getting Ideas
Jeroen de Ruijter en René de Ruijter – Hatrabbits
Wat is creativiteit? Hoe kun je binnen enkele minuten tientallen ideeën bedenken en wat moet je doen als je echt geen idee hebt? Tijdens ‘The Magic of Getting Ideas’ leggen de gebroeders De Ruijter uit hoe je uit je vaste denkpatronen kunt treden, hoe je snel tot originele ideeën komt en waarom brainstormen slecht is voor de creativiteit.
In een interactieve sessie gaan we aan de slag met verschillende denktechnieken. Ervaar hoe eenvoudig het kan zijn om verrassende ideeën te bedenken en sta voortaan bij leerlingen en collega’s bekend als een creatief genie. Na de sessie is elke deelnemer in staat om vernieuwende ideeën te genereren voor iedere uitdaging.
Programmeer een minirobot!
Wouter Spaan – Hogeschool van Amsterdam
Is programmeren één van de vaardigheden die wij onze leerlingen zouden moeten aanleren? Oud-Eurocommissaris Neelie Kroes pleitte er onlangs voor om daarvoor een apart vak in het curriculum op te nemen. De minirobot mOway biedt een laagdrempelige manier om leerlingen aan het programmeren te krijgen met zowel eenvoudige als complexe opdrachten. In deze workshop kijken we naar de mogelijkheden van deze robotjes om aandacht te besteden aan programmeren en ontwerpen, een onderwerp dat ook in de kennisbasis natuurwetenschappen en techniek een prominente plek inneemt. De deelnemers gaan in ieder geval zelf ervaren hoe het is om de robot te programmeren en kort nadenken over de mogelijkheden die hij biedt voor het eigen onderwijs. Daarbij presenteren wij hoe we de mOway gebruiken op de lerarenopleiding natuurkunde aan de Hogeschool van Amsterdam. Voor het zelf programmeren is een laptop met windows of linux nodig. Wij zorgen voor de mOways.
Samen Durven Leren
Herbert van de Voort en Margriet van der Laan – Hyperion Lyceum
Het Hyperion Lyceum is een school voor VWO+, met gymnasium en atheneum, waar leerlingen en docenten samen werken en samen leren. Leerlingen en docenten durven initiatief te tonen, te experimenteren en uit te blinken.
Tijdens deze workshop geven we een kijkje in onze keuken. Wat willen we en hoe zien we dit terug? Een keuze is om in de onderbouw biologie, natuurkunde en scheikunde geïntegreerd aan te bieden in het vak ‘science’. Aan de hand van een samengestelde module voor de 2de klas (thema Heelal) laten we zien hoe we proberen een aantrekkelijk, samenhangend en uitdagend curriculum te ontwikkelen met extra aandacht voor interdisciplinaire samenwerking, differentiatie en excellentie.
Daarnaast gaan we brainstormen over hoe ditzelfde principe concreet uitgewerkt kan worden voor een deel van de bovenbouwuren.
Differentiëren is te leren!
Marloes van Putten, Docent Aardrijkskunde – Regius College Schagen
Differentiëren… een woord dat veel gebruikt wordt voor manieren om rekening te houden met verschillen tussen leerlingen in de les. Over differentiëren is een boek geschreven: Differentiëren is te leren (Meike Berben en Mirjam van Teeseling, 2014). In deze workshop gaan we op een gedifferentieerde manier ervaren hoe differentiëren toe te passen is in de les. De workshop is opgezet aan de hand van ervaringen met het boek bij lessen aardrijkskunde in 3 VWO.
Workshop motivatie en differentiatie
Frode Numan, Docent Biologie – Regius College Schagen
Op het Regius College in Schagen zijn we dit schooljaar in de bovenbouwklassen gestart met een voor ons andere aanpak in de biologielessen om de motivatie van leerlingen op te schroeven en meer gedifferentieerd les te geven wat betreft tempo en niveau. Daarnaast willen we taalontwikkeling meer aandacht geven en onderpresteren voorkomen.
Dat lijken veel doelen om tegelijk te realiseren, maar we denken met een aantal redelijk eenvoudig door te voeren wijzigingen in het lesprogramma een stap in de goede richting te kunnen zetten.
Tijdens de workshop zullen we kort onze aanpak uitleggen en de ervaringen van onze docenten en leerlingen presenteren. Daarna gaan we verder met een discussie, gaan we verbeteringen in de aanpak bedenken en gaan we aan de slag om de aanpak te vertalen naar het eigen lesprogramma.
VHTO: Speeddaten met vrouwelijke professionals
Cristien van Dijk – VHTO
Het aantal HAVO- en VWO-meisjes dat kiest voor een natuurprofiel is enorm gestegen. Toch is de doorstroom van meisjes naar bèta, technische of ICT-vervolgopleidingen in Nederland veel lager dan in andere westerse landen. Slechts 25 van de 100 VWO-meisjes en 9 van de 100 HAVO-meisjes koos het afgelopen schooljaar voor een vervolgopleiding in een bèta/technische richting. Onbekendheid met bèta/technische beroepen speelt hierbij een belangrijke rol.
In deze workshop krijg je de gelegenheid te spreken met een aantal professionals die werkzaam zijn in het bèta/technische werkveld. Zij vertellen over hun werk en de recente vernieuwingen in hun werkveld zodat jij in de gelegenheid bent in de klas meer voorbeelden te noemen vanuit de beroepspraktijk. Dit helpt zowel de meisjes als de jongens in de klas om een beter beeld te krijgen van bèta/technische beroepen.
Daarnaast wordt er informatie gegeven over keuzeversterkingstrajecten die bedoeld zijn voor een betere oriëntatie van meisjes met een natuurprofiel op bèta, technische en ICT-vervolgopleidingen.
- Presentatie is (nog) niet beschikbaar
Schoolleidersbijeenkomst
Agnes Kemperman – Bètapartners en dr. Fer Coenders – Twente Academy
In deze bijeenkomst zal dr. Fer Coenders ingaan op de professionalisering van betadocenten in DOT’s en PLG’s en wat kan de rol van schoolleiders hierin betekenen? Dr. Fer Coenders is verbonden aan ELAN; het Instituut voor lerarenopleiding en professionele docentontwikkeling van de Universiteit Twente. Het Instituut werkt nauw samen met de Twente Academy (dat is de evenknie van het Bètasteunpunt Amsterdam). Dr. Fer Coenders leidt scheikunde en natuurkunde docenten op; is betrokken bij de curriculumontwikkeling in het VO en doet onderzoek naar de professionalisering van docenten. In de bijeenkomst zal uitgebreid gelegenheid zijn voor discussie.
- Presentatie is (nog) niet beschikbaar
Flipping the Classroom: the good, the bad and the ugly practices
Bert Haalboom en co – Professionele Leergemeenschap
Sinds dit schooljaar komt een 15-tal natuur- en scheikundedocenten regelmatig samen in een Professionele Leergemeenschap (PLG). Eén van de thema’s in deze PLG is Flipping the Classroom. Bij deze werkvorm wordt de les omgedraaid door thuis de uitleg aan te bieden, terwijl leerlingen in de les bezig zijn met de verwerking. Een aantal docenten hebben in de PLG voor het eerst een les geflipt, terwijl anderen al ervaringsdeskundigen zijn. De mogelijkheden zijn dan ook divers: het omdraaien van een enkele les of een uitlegvideo voor een practicum tot aan compleet “geflipte” lessenseries met game-elementen. In deze workshop willen wij onze ervaringen met u delen en u handvatten geven om zelf een les te kunnen flippen.
- Presentatie is (nog) niet beschikbaar
De ICT-wereld als inspiratie voor onderwijsinnovatie
Eelco Dijkstra – Vaksteunpunt Informatica
Leren en innoveren speelt in de ICT-wereld een centrale rol. Wat kan het onderwijs hiervan leren? In deze workshop behandelen we een aantal voorbeelden van de manier waarop de ICT-wereld leren en innoveren aanpakt. In gesprek met de deelnemers proberen we deze voorbeelden te vertalen naar de situatie op school. Een belangrijke stelling hierbij is dat het vak Informatica veel mogelijkheden biedt om dit in de praktijk te brengen, en om samen met andere vakken en docenten te oefenen in innoverend onderwijs. Speciale bijeenkomst voor informaticadocenten onder leiding van Eelco Dijkstra.
- Presentatie is (nog) niet beschkbaar
