Veel (potentieel) excellente leerlingen blijken onder hun niveau te presteren en worden onvoldoende uitgedaagd door het onderwijs. Een goede docent herkent dit en kan deze leerlingen stimuleren tot betere prestaties. In het project Excellentie VO-HO worden leerlingen en docenten gestimuleerd om uitdagend onderwijs te maken, te geven of te volgen.
Excellentie
Professionalisering van docenten en schoolleiding op het gebied van excellentie en op hun eigen vakgebied staat centraal en komt terug in ons aanbod voor docenten.
PLG's en DOT's
Professionele Leergemeenschappen (PLG) of Docent Ontwikkel Teams (DOT) bestaan uit docenten die, in samenwerking met elkaar en onder begeleiding van een (vak)didactisch specialist uit het hoger onderwijs, lesmateriaal ontwikkelen en onderzoek doen naar de effectiviteit hiervan in hun eigen lespraktijk.
In 2014 – 2015 starten PLG’s voor Biologie en Natuur- en Scheikunde
Masterclasses en seminars
- In 2014 – 2015 werden de Shell Masterclasses voor bètadocenten aangeboden. Deze masterclass ging over aardwetenschappen en boortechnologie, waarbij onderwerpen op het gebied van Exploratie & Productie in de olie-industrie de revue passeerden.
- In samenwerking met IBM werd er onlangs een masterclass Big Data gegeven.
- Op 27 november 2014 vond het seminar Excellentie in onderzoek plaats.
- Scholen die in teamverband hun docenten willen trainen op het gebied van excellentie kunnen gebruik maken van het aanbod van BètaOnderwijsopMaat.
Leerlingen kunnen deelnemen aan uitdagende en verdiepende activiteiten van de Its Academy. Ook worden er een aantal activiteiten aangeboden worden door Amsterdam University College. Bijvoorbeeld het Academic Challenge programma en Masters in Teaching. Informatie over dit laatste project, waarbij docenten uit het voortgezet onderwijs samen met een docent van het AUC een aantal lessen voorbereiden en uitvoeren voor excellente leerlingen in het vwo, is op te vragen bij dr. Ydwine Zanstra.
Academic Challenge
In dit programma verkennen leerlingen in de bovenbouw van het VWO met studenten van Amsterdam University College als coach wat excellentie betekent, wat zij er mee kunnen en wat de school er mee zou moeten doen. Zij stellen samen een project op vanuit thema’s en vragen die door het AUC aangeleverd worden of ontwerpen zelf met hun coach een vraagstelling en een onderzoek. Het programma wordt één keer per jaar uitgevoerd.
Masterclasses
Een masterclass bestaat meestal uit een inleidende presentatie, een verdiepende opdracht en een practicum. Het practicum is veelal een onderzoekspracticum. Een masterclass bestaat uit één of meerdere bijeenkomsten. Na afloop krijgt de leerling een certificaat dat goed is voor 10 tot 30 studielasturen.
Profielwerkstukbegeleiding
De VU en UvA bieden havo en vwo scholieren, intensieve begeleiding bij profielwerkstukken. De begeleiding bestaat uit 2½ tot 4 dagen op de universiteit met colleges, practica en een posterpresentatie. Daarnaast ga je zelf aan de slag met het bedenken van een onderwerp en onderzoeksvraag en het schrijven van het profielwerkstuk.
Regelmatig verschijnen er onderzoeksrapporten over onderwerpen in excellentie en onderwijs. Op deze pagina staan de meest recente en relevante onderzoeken die met name aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam zijn uitgevoerd.
Zelf een onderzoeksrapport of interessante link delen? Laat het ons weten per mail
Onderzoeksrapporten
- Het eerste jaar in het hbo: Wie krijgt het voor elkaar? Nije Bijvank, Woelders, Jolles
- Onderzoek naar brugklassers en onderpresteren T. van Batenburg-Eddes, J. Jolles
- Kunnen en mogen leerlingen excelleren? W. Idema en J.Jolles
- Excellent studiegedrag bij samenwerkend leren in hoger onderwijs Schoonenboom en Beishuizen
- Juffen en meesters op onderzoek Anneleen Post
- Onderzoek en ontwerpen een vruchtbare combinatie Stichting Flore (basisonderwijs)
- Onderzoekend denken en leren in de klas Expertise Centrum Wetenschap en Techniek (basisonderwijs)
- Wie zijn de excellente leerlingen? Onderzoek uitgevoerd in opdracht van School aan zet. Het onderzoek omvat drie publicaties.
- Tienerjongens en -meisjes verschillen in snelheid van informatieverwerking Jelle Jolles
- De rol van de docent bij onderzoekend leren: meer en minder sturing, en verschillende typen begeleiding mogelijk
Onderzoekend leren loont de moeite. Leraren hebben daarbij verschillende mogelijkheden tot hun beschikking wat betreft de mate en de aard van sturing die ze leerlingen geven. Recent NRO-onderzoek geeft aanbevelingen voor het begeleiden van onderzoek door leraren in primair en voortgezet onderwijs. Het onderzoek werd uitgevoerd door Marjolein Dobber (Vrije Universiteit Amsterdam), Marijn Tanis (VU), Rosanne Zwart (VU/UU) en Bert van Oers (VU, algehele supervisie). Zij analyseerden 185 eerder uitgevoerde onderzoeken, beschreven in de onderzoeksliteratuur van de afgelopen 10 jaar. - De effecten van ondersteuning bij onderzoekend leren
Onderzoekend leren is effectiever wanneer leerlingen niet helemaal op zichzelf zijn aangewezen. De leeractiviteiten, leerprestaties en leeruitkomsten zijn zichtbaar beter als leerlingen op de een of andere manier worden geholpen bij hun onderzoek. Dat blijkt uit NRO-gefinancierd onderzoek door Ard Lazonder en Ruth Harmsen (Universiteit Twente). - Te weinig aandacht voor digitale vaardigheden in het voortgezet onderwijs
Er is te weinig aandacht voor digitale vaardigheden in het voortgezet onderwijs. Dit blijkt uit de Nederlandse deelname aan de International Computer and Information Literacy Study (ICILS), die in opdracht van Kennisnet en het NRO aan de Universiteit Twente is uitgevoerd. De gemiddelde digitale geletterdheid van Nederlandse leerlingen in het tweede leerjaar van het voortgezet onderwijs doet niet onder voor die van hun leeftijdsgenoten in andere landen. Maar de mate waarin leerlingen digitaal geletterd zijn, verschilt sterk tussen de verschillende onderwijstypen. Ook komen de meeste leerlingen niet verder dan het basisniveau.
Interessante links
- Website van onderzoeksinstituut LEARN!, onderzoek over brein en leren
- Talentstimuleren.nl Het SLO informatiepunt voor onderwijs en talentontwikkeling
- Website van School aan Zet
- Website van het Siriusprogramma
- Lessenseries uitgevoerd en ontworpen door cursisten (niet alleen bèta) van de interfacultaire lerarenopleiding (ILO) van de Universiteit van Amsterdam
- Publicatie ‘Hogescholen leiden hun talenten op tot excellente professional’
- Een talent voor valkuilen: De psychologie van hoogbegaafdheid, Siewke Ronner en Noks Nauta. (Artikel in Psychopraktijk, april 2010)
Archief
Documentatie omtrent afgeronde (Bètapartners) projecten en activiteiten op het gebied van excellentie: