PLG Het ontwerpen van scheikunde experimenten
Zou je ook graag zien dat je leerlingen beter kunnen redeneren over practica? Geef je dan op voor de Professionele Leergemeenschap (PLG) die in schooljaar 2023-2024 zal plaatsvinden op het Cartesius Lyceum in Amsterdam!
We vragen als deelnemer van jou, dat je:
1] In je lessen aan 3vwo-5vwo delen van de in een Postdoc-VO onderzoek ontwikkelde leerlijn uittest.
2] Uitwerkt hoe de leerlijn binnen jouw school ingepast zou kunnen worden.
3] Bereid bent deel te nemen aan het huidige postdoc-onderzoek.
Gedurende het schooljaar zullen we vier keer bijeenkomen op de vrijdagmiddag en tussen de bijeenkomsten door test je op je eigen school dingen uit. Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst, in september, zal ik iedere deelnemer interviewen (duur ong. 1 klokuur) over hoe je op dit moment omgaat met practica en proeven in jouw lessen over de leerjaren heen. Na de laatste bijeenkomst volgt een afsluitend interview. Het streven is om de startinterviews nog in dit schooljaar voor de zomervakantie af te nemen.
Voor gedetailleerdere informatie, zie hieronder. Voor vragen en voor het aanmelden voor de PLG, kun je contact opnemen met Ria Kraakman-van der Zwet (r.kraakmanvdzwet@cartesius.espritscholen.nl)
Experimenten doen vormt een belangrijk en verrijkend onderdeel binnen het scheikunde onderwijs. Loop je er als docent desondanks ook regelmatig tegenaan dat:
- leerlingen niet goed weten waarom ze bepaalde experimentele stappen doen
- leerlingen de onderliggende samenhang tussen verschillende scheikunde-experimenten niet goed zien
- leerlingen moeite hebben om zelf een experiment te ontwerpen
- er nog geen doorlopende lijn zit in de experimenten die je als docent/vaksectie over de jaren heen aan bod laat komen
- de feedback, die je als docent aan leerlingen geeft over het ontwerp van hun experiment, vaak exclusief over dat experiment gaat zonder dat je dit als onderdeel van een leerlijn experimenteren weet te plaatsen
- de feedback aan leerlingen nog vaak bestaat uit een “goed of fout” oordeel over een bepaald deel van hun experiment-ontwerp, en het lastig is om, zonder iets voor te zeggen, leerlingen verder op weg te helpen en hun eigen ontwikkeling in hun denkproces te bevorderen
Om een oplossing hiervoor te vinden, is, in een Postdoc-VO onderzoekstraject binnen de VU, in samenwerking met het ICLON, een eerste versie van een flexibele leerlijn ontworpen voor leerjaren 3vwo – 5vwo, waarmee leerlingen kunnen leren redeneren over het ontwerpen van scheikunde-experimenten. Hiertoe zijn op een samenhangende manier de deelvragen/ deelproblemen, waarover chemici nadenken bij het ontwerpen van hun experimenten, uitgewerkt als drie experimenteer perspectieven (Analyse, Synthese & Isolatie, en Hypothese toetsend). Daarnaast zijn voorbeeldcasussen uitgewerkt (probleemsituaties waarvoor een experiment moet worden ontworpen), die gezamenlijk alle deelvragen/ deelproblemen op een samenhangende manier aan bod laten komen in leerjaren 3vwo – 5vwo. Ook is een bijpassende didactiek ontwikkeld.
De ontworpen leerlijn beoogt:
- leerlingen passendere vakinhoudelijke ondersteuning te geven doordat de leerlingen de experimenteer perspectieven door de leerjaren heen als een denktool ontwikkelen in het leren ontwerpen van scheikunde-experimenten
- docenten(teams) mogelijkheden te bieden om experimenten meer in samenhang door de jaren heen aan bod te laten komen
- flexibel aanpasbaar te zijn door docenten(teams) naar de eigen schoolsituatie (keuze in voorbeeldcasussen of eigen casussen, keuze in volgorde, keuze in lesbouwstenen), doordat onderliggende criteria in kaart zijn gebracht
- docenten rijkere feedback te bieden over de leerprogressie van leerlingen en aanknopingspunten om het onderwijsleerproces aan te passen
Voor het schooljaar 2023-2024 zijn we op zoek naar scheikundedocenten of docententeams die als critical friends willen meedenken over de ontworpen leerlijn en die (delen van) de ontwikkelde flexibele leerlijn willen uittesten in hun klassen. De opbrengsten van de PLG vormen onderdeel van het huidige Postdoc-VO onderzoek.
Kernvragen binnen de PLG zijn:
- Is de leerlijn praktisch en flexibel in te passen op de verschillende scholen?
- Is de uitgewerkte didactiek praktisch en efficiënt toepasbaar?
- Gaan leerlingen beter redeneren en inhoudelijkere vragen stellen over experiment-ontwerpen?
- Krijgen leerlingen beter inzicht in het ontwerpen van scheikunde-experimenten?
- Krijg je als docent beter inzicht in de leerprogressie van leerlingen?
- Biedt de leerlijn docenten een rijkere en gerichtere vorm van feedback aan leerlingen?
- Biedt de leerlijn docenten rijkere feedback om gefundeerde beslissingen over aanpassingen aan het onderwijsleerproces te nemen?
Van deelnemende docenten(teams) wordt verwacht dat ze de bijeenkomsten bijwonen. In de bijeenkomsten wordt de opzet van de leerlijn besproken en het uittesten in de eigen reguliere lessen voorbereid. Hiervoor is het nodig dat je les geeft aan een of meer van de leerjaren 3vwo-5vwo. Deelnemers testen casussen uit en verzamelen evaluatieve gegevens (docent-logboek, werkbladen leerlingen – templates aanwezig). Deze informatie wordt in de volgende bijeenkomst gebruikt om te evalueren. Tussen de bijeenkomsten is hulp op maat beschikbaar.
Wil je je aanmelden mail dan naar Ria Kraakman-van der Zwet.