Eerste bijeenkomst van een serie van 4 op 21 juni 2022
Inleiding
Deze goed bezochte bijeenkomst, met coördinatoren, docenten en schoolleiders, was de start van een reeks workshops over één van de onderdelen van Digitale Geletterdheid genaamd Computational Thinking. In deze bijeenkomst is ingegaan op inhoud en betekenis van computational thinking in het onderwijs en vervolgens zijn de vervolgstappen besproken. Het is voor docenten niet eenvoudig om CT te integreren in het eigen onderwijs, daar is een schoolbrede aanpak en nascholing voor nodig.
Gastspreker Erik Barendse is ingegaan op de vraag wat Computational Thinking is, hoe verschillende benaderingen een plek gegeven kunnen worden en hoe docenten dit domein kunnen verwerken in hun lessen. De tweede gastspreker Karien Sondervan is als directeur van Cybersoek bezig om mensen uit alle lagen van de bevolking te helpen met de digitale wereld. Zij liet zien dat juist ook voor kinderen uit achterstandssituaties het essentieel is dat CT al op school voldoende aan bod komt.
Wat is Computational Thinking
Er wordt ondertussen veel geschreven over CT, maar de invalshoeken verschillen vaak sterk van elkaar waardoor docenten in verwarring worden gebracht. In het model van Erik Barendsen wordt CT ingestoken als manier van probleemoplossen, en biedt daarmee een kader voor de verschillende invalshoeken met toch voldoende concrete aangrijpingspunten.
Hij liet in het model zien waar de uitdagingen en problemen zitten bij het ontwikkelen/aanpassen van lesmateriaal. Enkele opmerkingen:
- De verticale pijlen zijn het lastigst voor docenten (van CT context naar CT inhoud en terug). Dit vraagt namelijk om het herkennen van processen en gegevens waar je met ICT iets mee kunt;
- Reflecteren blijkt in praktijk vaak weinig aandacht te krijgen (context, horizontaal) en is voor leerlingen moeilijk;
- CT is niet alleen programmeren zoals ook uit het model blijkt. Ook het gebruik van tekentechnieken (data flow diagrams etc) en data modelleringstechnieken zijn relevant om ICT in te zetten bij het oploss
- en van bepaalde problemen.
- Ieder vakgebied heeft zijn eigen onderzoeksvragen. Bij het doceren en het maken van onderwijsmateriaal is het noodzakelijk na te gaan hoe de verschillende pijlen voor een bepaald vakgebied kunnen worden ingevuld.
Barendsen is binnen een internationaal project (TeaEdu4CT) bezig met onderzoek op het gebied van Computational Thinking. Er wordt materiaal verzameld, ontwikkeld, geanalyseerd en geëvalueerd om CT te integreren in diverse vakken. Inmiddels is er een interessante collectie artikelen en materiaal beschikbaar.
Cybersoek en Digitale ongelijkheid
In het tweede deel van de bijeenkomst vertelt Karien Sondervan over haar organisatie Cybersoek.
De digitale ontwikkelingen volgen zich razendsnel op. Een steeds grotere groep mensen heeft echter moeite deze ontwikkelen bij te houden en heeft daarmee dus ook steeds meer moeite om deel te nemen aan de maatschappij. De oprichters van Cybersoek willen dan ook met hun organisatie deze mensen ondersteunen zodat zij weer mee kunnen doen in de digitale samenleving.
Inmiddels is Cybersoek actief in Amsterdam via bibliotheken en scholen op een aantal verschillende manieren:
- Cyberspace: in een ontspannen omgeving ruimte bieden om te oefenen en te ondersteunen bij digitale activiteiten.
- Cyberschool. aanbieden van cursussen (bijvoorbeeld leren programmeren) en het ondersteunen van scholen bij het maken en aanbieden van lesprogramma’s.
- Cyberbank: beschikbaar stellen van hardware en het ondersteunen bij het onderhoud daarvan.
Digitale Geletterdheid is voor Cybersoek niet alleen een leergebied voor kinderen op het PO en VO maar ook voor volwassenen. Deze Digitale Geletterdheid maakt niet iedereen zich vanzelf eigen. Je hebt een omgeving nodig die je in contact brengt en praktische ondersteuning biedt om digitale vaardigheden eigen te maken. Het platform van Cybersoek biedt zo’n omgeving.
In deze presentatie liet zij overtuigend zien dat Digitale Geletterdheid absoluut hoog nodig is en dat dat in de scholen ook alle aandacht verdient.
Tot slot
Als je naar aanleiding van deze workshop contact wilt opnemen met een van de aanwezigen dan kun je de contactgegevens in de bijlagen terugvinden.
In de bijlagen zijn ook de slides van beide presentaties opgenomen.
Deze workshop werd mogelijk gemaakt door het STEM netwerk. De Hogeschool van Amsterdam en Bètapartners werken daarbinnen samen om de scholen te ondersteunen bij het inbedden van Computational Thinking in hun onderwijs. Binnen de HvA wordt dit vanuit Smart Education onderzoeksprogramma gedaan. Bij Bètapartners biedt het Vaksteunpunt Informatica & Digitale Geletterdheid nascholing en ondersteuning voor docenten en scholen.
Bijlagen
04-okt-2022