VB: Licht op medicijnen
Foto: Cherezov V et al. Science. 318 (5854): 1258–65.
De ontwikkelingen in geneesmiddelenonderzoek gaan razendsnel. In deze vakbijeenkomst nemen we je mee in state of the art ontwikkelingen in dit vakgebied. Die noviteiten leunen op een rijke historie. Daarom nemen we ook een duik in de geschiedenis van de farmaceutische wetenschappen. We sluiten af met een boeiend nieuw practicum dat je direct in de les kunt gebruiken! Deze bijeenkomst sluit aan bij de NLT-module “Medicijnen: van molecuul tot mens”, maar is ook erg interessant voor scheikunde- en biologiedocenten.
Maikel Wijtmans, universitair docent aan de VU, laat de nieuwste ontwikkelingen in zijn onderzoek naar GPCRs zien. GPCRs zijn membraanreceptoren die signalen doorgeven de cel in. Ongeveer een derde van de geneesmiddelen grijpt al aan op deze moleculen. Maar er is nog veel te ontdekken aan GPCRs. Deze klasse moleculen biedt daarom veel kansen voor ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Maikel Wijtmans heeft een ingenieuze methode ontwikkeld om GPCRs te beïnvloeden. Door speciaal ontworpen moleculen te bestralen met licht kan hij hun binding aan GPCRs en dus hun effect op de activiteit van de receptoren sturen.
Piet Pijpers, farmaceutisch consulent en auteur, neemt je mee door de geschiedenis van de farmacologie. We zien voorbeelden van wat er in de rijke schatkamer van de natuur gevonden kan worden. Hoe chemici er in zijn geslaagd deze stoffen te isoleren en te modificeren voor een betere werking of minder bijwerkingen. En hoe zij geheel nieuwe geneesmiddelen hebben ontworpen en gesynthetiseerd los van de natuur.
We sluiten af met een bijzonder practicum over miraculine dat direct te gebruiken is in de les. Dit stofje uit de wonderbes werkt in op de smaakreceptoren (ook GPCRs) die betrokken zijn bij de waarneming van zoete stoffen. Dit wonderlijke stofje laat citroenen hemels smaken en is een mooie context om begrippen als smaakwaarneming, intermoleculaire binding, agonist, antagonist en dosis-responsrelatie mee te demonstreren.